خوردن انار جدای از فواید تغذیهای از جنبههای دارویی و اثرات درمانی نیز قابل توجه است. انار برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها از جمله تصلب شرائین، سرطان و همچنین، کمک به طول عمر و کند کردن واکنشهای پیر شدن سلولها تأثیرات فراوانی دارد.
انار در طب اسلامی از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و همواره مورد تأکید ائمه(ع) قرار داشته است. امام رضا(ع) نیز همانند اجداد بزرگوار خویش همیشه بر خوردن انار تاکید میکردند. در این مورد در حدیثی فرمودند:
«انار شیرین و ترش بِمک، چراکه انسان را نیرو میدهد و خون را زنده میکند».
انار یکی از میوههای خوش آب و رنگ فصل پائیز و زمستان است که در مقایسه با سایر میوههای این فصل، آنتیاکسیدان بیشتری برای افزایش ایمنی، مقاومت و حفاظت از بدن در مقابل بیماریها، میکروبها و ویروسها دارد.
درمانگران مکاتب طب سنتی در جهان از خواص دارویی این میوه و دانههای آن برای درمان بیماریهای مختلفی از قبیل بیماریهای قلبی، عفونی، دندان درد و گوش درد استفاده میکنند.
انار خون را صاف میکند، گشاینده رگهای بدن و ملیّن شکم و تقویت کننده کبد است. انار برای یرقان، خفقان قلب و سرفه حاد، سودمند است. صدا را صاف و صورت را با طراوت میکند. بدن را سیراب و کرمهای معده را میکشد.
امام رضا(ع) به نقل از پدران بزرگوارشان به نقل از پیامبر اکرم(ص) میفرماید: «انار بخورید، هر دانهای از انار که در معده قرار میگیرد، موجب نورانیت دل و لالی یا دوری برای چهل روز شیطان میشود». (عیون اخبارالرضا (ع)، جلد2 )
انار یک تصفیه کننده خون بوده و برای کبد بسیار مناسب است. به این دلیل از قدیم خوردن این میوه برای شفافیت پوست توصیه میشده است. درکتاب عیونالاخبارالرضا(ع) نقل شده که حضرت علیاینموسیالرضا(ع) فرمود: «انار بخورید تا دهانتان پاکیزه و خوشبو شود» مطابق نظر کارشناسان خوردن انار مانع تشکیل پلاکهای دندانی و بروز پوسیدگی دندان میشود.
همچنین، امام رضا(ع) به نقل از پدران خویش به نقل از امام سجاد(ع) میفرماید: «هرگاه رسول خدا(ص) یک انار تناول میفرمود با کسی شریک نمیشد و میفرمود در هر اناری یک دانه از دانههای بهشتی است. (المحاسن: 2 / 540 ح 827، عیون أخبار الرضا: 1 /47 ح 151، الدعوات: 157 ح 429)
در پزشکی نوین خوردن انار برای کمک به رشد جنین و سلامت فرزند توصیه شده است . در همین زمینه امام رضا(ع) انار را میوهای برای آوردن فرزندانی سالم توصیه میکند و میفرماید: «انار فرزند را زیبا میگرداند». (محاسن، ج 2 ، ص 546)
از دیگر خواص انار خاصیت ضد عفونی کننده آن است. از نظر طب سنتی میوه انار سرد، تر و قابض است. آب انار سرد و تر و پوست انار سرد و خشک و بسیار قابض میباشد. کلیه قسمتهای درخت انار قابض است اما پوست ریشه درخت انار از بقیه قسمتهای این درخت قابضتر است .
برای مصارف دارویی از گل، برگ، پوست درخت، پوست ریشه و دانه انار استفاده میشود. عصاره پوست درخت انار ضد کرم، ضد worm Tape، و ضد Hymenolepidasis است و اثر کرم کشی آن مربوط به وجود آلکالوئید ایزوپله تیدرین است.
در کتاب کافی، ج 6، ص 355 از امام رضا(ع) نقل شده که فرمود: «دود درخت انار حشرات را دور میگرداند و آنها را از بین میبرد».